Hindi raštas – devanagari
Devanagari raštas yra naudojamas rašyti daugelį šiaurės Indijos kalbų: hindi, bhodžpuri, bihari, maithili, marathi, nepali ir sanskritą. Indijoje apie 420 mln. žmonių ( 41%) kalba hindi kalba.
 |
Devanagari yra rašomas iš kairės į dešinę, nėra mažųjų ar didžiųjų raidžių, visos raidės "kabo" ant vienos linijos. Rašant ant linijinio popieriaus, Devanagari raidės "kabės" ant eilutės viršutinės linijos. Ranka rašomas hindi raštas yra toks pats kaip ir spaudintas. Nors kiekvieno žmogaus ranka parašytas Devanagari tekstas gali skirtis, jis bus beveik toks pats kaip ir spausdintas. Devanagari raštas yra sistema susidedanti iš garsų, panašių į skiemenis: a, aa, ka, kha, ga, gha...Viena devanagari „raidė“ susideda iš dviejų lietuviškų raidžių. Pvz.:
क (ka), ख (kha), ग (ga), घ (gha) yra priebalsiai;
अ (a), आ (aa,ą), इ (i), ई (y, į) yra balsiai.
Kai devanagari priebalsiai yra rašomi atskirai, jie visada tariami kaip ka, kha, ga, gha, tačiau jeigu du ar keletas priebalsių yra rašomi kartu, „a“ garsas netariamas, o priebalsių rašyba taip pat pastebimai kinta. Dviejų ar trijų priebalsių junginiai, sudaro specialius junginius ir jų rašyba reikia įsiminti (jų yra apie šimtą). Pvz.:
प्रेम
|
prem
|
meilė
|
स्थान
|
sthaan
|
vieta
|
क्रोध
|
krodh
|
pyktis
|
संस्कृत
|
sanskrit
|
sanskritas
|
Devanagari balsiai gali būti ilgi ir trumpi: अ ir आ (a ir aa). Balsiai taip pat turi savo specialias formas ar ženklus. Pvz.:
| ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Kartais jūs sutiksite priebalsius su taškais apačioje: क़ (qa), ख़ (kha), ग़ (Ga), घ़ (Gha), ज़(Za), ड़ (Da), ढ़ (Dha), फ़ (fa)
Taškų paskirtis yra pagilinti garsą ir padaryti jį tvirtesnį. Žodžiai su šiais ženklais yra populiaresni urdų kalbos arabiškyose ir persiškuose skoliniuose. Pvz.:
ज़िन्दगी
|
zindagy
|
gyvenimas
|
क़लम
|
Kalam
|
parkeris
|
सब्ज़ी
|
sabzy
|
daržovė
|
फ़ैसला
|
faislaa
|
sprendimas
|
DEVANAGARI PRIEBALSIAI:
अ a
|
आ aa
|
इ i
|
ई y
|
उ u
|
ऊ ū
|
ऋ Ri
|
ए e
|
ऎ ai
|
ओ o
|
औ au
| ||||
क ka
|
ख kha
|
ग ga
|
घ gha
|
ङ Na
|
च ča
|
छ čha
|
ज dža
|
झ džha
|
ञ gya
|
ट Ta
|
ठ Tha
|
ड Da
|
ढ Dha
|
ण Na
|
त ta
|
थ tha
|
द da
|
ध dha
|
न na
|
प pa
|
फ pha
|
ब ba
|
भ bha
|
म ma
|
य ya
|
र ra
|
ल la
|
व va
|
श ša
|
ष Ša
|
स sa
|
ह ha
|
DEVANAGARI BALSIAI:
Balsis
|
*Priebalsis क्
|
*Priebalsis र्
|
अ a
|
क ka
|
र ra
|
आ aa
|
का kaa
|
रा raa
|
इ i
|
कि ki
|
रि ri
|
ई y
|
की ky
|
री ry
|
उ u
|
कु ku
|
रू ru
|
ऊ ū
|
कू kū
|
रु rū
|
ऋ Ri
|
कृ kRi
|
रृ rRi
|
ए e
|
के ke
|
रे re
|
ऎ ė
|
कॆ kė
|
रॆ rė
|
ओ o
|
को ko
|
रो ro
|
औ au
|
कौ kau
|
रौ rau
|
* Tokiu pačiu būdu jūs galite sujungti visus kitus priebalsius, išskyrus र (“ra”).
Pvz.: रू (“ru”) and रु (“rū”) when conjugated with उ (“u”) and ऊ (“ū”).
ŠIMTAS DAŽNIAUSIAI NAUDOJAMŲ PRIEBALSIŲ JUNGINIŲ:
क् + क = क्क
|
च् + छ = च्छ
|
त् + स = त्स
|
प् + प = प्प
|
व् + र = व्र
|
क् + ख = क्ख
|
ज् + ञ = ज्ञ
|
द् + ग = द्ग
|
प् + य = प्य
|
श् + क = श्क
|
क् + त = क्त
|
ज् + र = ज्र
|
द् + द = द्द
|
प् + र = प्र
|
श् + च = श्च
|
क् + य = क्य
|
ट् + ट = ट्ट
|
द् + ध = द्ध
|
प् + ल = प्ल
|
श् + य = श्य
|
क् + र = क्र
|
ट् + ठ = ट्ठ
|
द् + भ = द्भ
|
ब् + ज = ब्ज
|
श् + र = श्र
|
क् + ल = क्ल
|
ट् + र = ट्र
|
द् + म = द्म
|
ब् + द = ब्द
|
श् + व = श्व
|
क् + व = क्व
|
ड् + ड = ड्ड
|
द् + य = द्य
|
ब् + ध = ब्ध
|
ष् + त = ष्त
|
क् + श = क्श
|
ड् + र = ड्र
|
द् + र = द्र
|
ब् + र = ब्र
|
ष् + ट् + र = ष्ट्र
|
क् + ष = क्ष
|
ण् + ट = ण्ट
|
द् + व = द्व
|
भ् + य = भ्य
|
ष् + न = ष्न
|
क् + ष् + म = क्ष्म
|
ण् + ठ = ण्ठ
|
ध् + य = ध्य
|
भ् + र = भ्र
|
स् + क = स्क
|
क् + स = क्स
|
त् + क = त्क
|
ध् + व = ध्व
|
म् + न = म्न
|
स् + ट = स्ट
|
ख् + य = ख्य
|
त् + त = त्त
|
न् + त = न्त
|
म् + र = म्र
|
स् + त = स्त
|
ग् + व = ग्व
|
त् + त् + व = त्त्व
|
न् + द + न्द
|
र् + त = र्त
|
स् + त् + र = स्त्र
|
ग् + न = ग्न
|
त् + थ = त्थ
|
न् + द् + र = न्द्र
|
र् + थ = र्थ
|
स् + थ = स्थ
|
ग् + द = ग्द
|
त् + न = त्न
|
न् + न = न्न
|
र् + म = र्म
|
स् + न = स्न
|
ग् + ल = ग्ल
|
त् + म = त्म
|
न् + य = न्य
|
र् + फ = र्फ
|
स् + प = स्प
|
ग् + र = ग्र
|
त् + य = त्य
|
न् + ह = न्ह
|
र् + व = र्व
|
स् + य = स्य
|
घ् + र = घ्र
|
त् + र त्र
|
प् + त = प्त
|
र् + स = र्स
|
स् + र = स्र
|
ह् + न = ह्न
|
ह् + म = ह्म
|
ह् + = ह्य
|
ह् + र = ह्र ह् + ल = ह्ल
|
ह् + व = ह्व
|
DEVANAGARI EXAMPLES IN VARIOUS HINDI BOOKS:
 | |
| Puslapis iš vaikų devanagari rašto pratybų knygos. Atkreipkite dėmesį kaip raidės "kabo" ant višutinės eilutės. |
 | |||||||||||
| Puslapis iš hindi ketvirtos klasės vadovėlio. Atkreipkite dėmesį į pratimą viršuje. |
 | ||
| Šis puslapis yra iš meniškai iliustruotos devanagari rašto knygos vaikams. |
 | |
| Ranka parašyto devanagari rašto pavyzdys, iš ketvirtos klasės hindi vadovėlio. |
 |
| Hindi pasaka, su pateiktu moralu apačioje. |
 | ||
| Iš ketvirtos klasės hindi literatūros vadovėlio. |
 | |||
| Ištrauka iš eiliuotų pasakojimų "Pančatantros" istorijų serijos. |
 | |
| Puslapis iš pasakojimų serijos "Birbalas ir Akhbaras" ("Birbal aur Akhbar") apie išmintingą ministrą ir karalių. |
 | |
| Hindi vakarietiškuose komiksuose. |
 |
| Hindi laikraštis "Navbhaarat Taaims" ("Naujosios Indijos Laikas") |
 | |
| Hindi Indijos žurnale "Saheli" ("Draugė") |
 |
| Iš moterų žurnalo "Saheli". Dėžutės sindūro laikymui (raudoni milteliai kuriuos ištekėjusios moterys deda ant plaukų sklastymo arba kaip raudoną tašką ant kaktos - ištekėjusios moters ženklas.) |
 | |
| Hindi straipsnis apie "Lėją" (Leh), populiarią turistavimo vietą Himalajuose. |
 |
| Bhagvad Gita hindi kalboje. |
Komentarų nėra:
Rašyti komentarą